Quy trình làm gốm Bát Tràng qua 8 bước

Gốm Bát Tràng là một ngành nghề truyền thống có lịch sử hơn 500 năm ở làng gốm Bát Tràng, thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội, Việt Nam. Được xem là một biểu tượng văn hóa của đất nước, gốm Bát Tràng không chỉ có giá trị văn hóa, nghệ thuật mà còn mang trong mình sự đặc trưng vùng miền và sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và sáng tạo đương đại. Vậy quy trình làm gốm Bát Tràng gồm những bước nào thì chúng ta sẽ tìm hiểu các bước cơ bản dưới đây nhé!

1. Giới thiệu về lịch sử gốm Bát Tràng

Gốm Bát Tràng có nguồn gốc từ thời kỳ vua Lê Thánh Tông (1428-1433) và phát triển mạnh mẽ từ thời kỳ vua Lê Thần Tông (1460-1497). Với vị trí địa lý thuận lợi, làng gốm Bát Tràng đã từng là nhà cung cấp gốm cho triều đình và người dân Thăng Long (tên gọi cũ của Hà Nội) từ thế kỷ XVII. Nghề làm gốm truyền thống đã được truyền dạy qua nhiều thế hệ, tạo nên một nguồn lực nghệ thuật đáng trân trọng.

Quy trình làm gốm Bát Tràng được chế tác từ đất sét, bổ sung các phụ gia tự nhiên và nung ở nhiệt độ cao để tạo ra những sản phẩm gốm sứ tinh xảo. Các sản phẩm gốm Bát Tràng có nét đẹp tinh tế, độc đáo và đặc trưng với những đường nét mềm mại, hình dáng tự nhiên, và sự tinh tế trong từng chi tiết. Màu sắc của gốm Bát Tràng thường là màu xanh dương truyền thống, kết hợp với các họa tiết truyền thống như hoa văn sen, hình trái tim, rồng phượng, và các họa tiết đơn giản mà tinh tế.

2. Quy trình sản phẩm gốm Bát Tràng

Quy trình làm gốm Bát Tràng được thực hiện qua các bước chính sau đây:

2.1. Chọn đất làm gốm

Đất sét là thành phần chính trong quy trình làm gốm Bát Tràng. Để chọn được loại đất phù hợp, người thợ gốm phải điều tra, khảo sát các nguồn đất và lựa chọn những loại đất có đặc tính tốt như dẻo, ít nứt nẻ, và chịu nhiệt tốt.

2.2. Xử lý, pha chế đất làm gốm

Sau khi chọn được đất sét, đất được xử lý và lọc để loại bỏ các chất cặn bẩn và tạp chất. Sau đó, đất sét được trộn với nước để tạo thành một hỗn hợp đồng nhất. Quá trình pha chế đất làm gốm yêu cầu kỹ thuật và kinh nghiệm để đạt được độ nhớt và độ đồng nhất phù hợp.

2.3. Tạo dáng cho sản phẩm gốm sứ

Sau khi có hỗn hợp đất sét, người thợ gốm sẽ bắt đầu tạo hình cho sản phẩm gốm. Các công đoạn như xoay, búa, nặn và mô hình hóa được sử dụng để tạo nên các hình dạng và kích thước khác nhau của sản phẩm gốm Bát Tràng.

2.4. Phơi sấy và sửa hàng mộc

Sau khi tạo hình xong, sản phẩm gốm Bát Tràng sẽ được phơi sấy tự nhiên trong không gian thoáng đãng hoặc trong lò sấy để loại bỏ độ ẩm tồn dư. Quá trình này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào độ dày và kích thước của sản phẩm. Sau khi sản phẩm được sấy khô, người thợ gốm sẽ sửa lại các chi tiết không hoàn hảo trên hàng mộc, như làm mịn bề mặt hoặc đánh bóng.

2.5. Trang trí hoa văn

Trang trí hoa văn là một bước quan trọng để tạo nét độc đáo và thu hút cho sản phẩm gốm Bát Tràng. Các họa tiết truyền thống như hoa sen, rồng phượng, chim én, và các hình ảnh thiên nhiên được vẽ tay hoặc in lên sản phẩm.

2.6. Chế tạo men

Sau khi sản phẩm được trang trí hoa văn, người thợ gốm sẽ tiến hành chế tạo men. Men gốm là một lớp chất phủ mỏng được thoa lên bề mặt sản phẩm để tạo độ bóng và độ bền cho gốm sứ. Quá trình chế tạo men bao gồm việc pha trộn các nguyên liệu như feldspar, kaolin, và thuốc nhuộm để tạo ra men phù hợp với màu sắc và hiệu ứng mong muốn.

2.7. Tráng men sản phẩm gốm sứ

Sau khi chế tạo men, sản phẩm gốm sứ được tráng men bằng cách thoa men lên bề mặt sản phẩm. Men sẽ tạo thành một lớp bảo vệ chống thấm nước và bảo vệ bề mặt gốm khỏi va chạm và trầy xước. Trong quy trình làm gốm Bát Tràng thì quá trình tráng men yêu cầu sự cẩn thận và kỹ năng để đảm bảo lớp men được phủ đều và mịn màng.

2.8. Nung sản phẩm gốm sứ

Cuối cùng, quy trình làm gốm Bát Tràng sẽ không thể thiếu bước nung sản phẩm, sản phẩm sẽ được đặt vào lò nung và nung ở nhiệt độ cao từ 1200-1300 độ Celsius. Quá trình nung có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào kích thước và độ dày của sản phẩm, đây là bước tốn nhiều thời gian trong quy trình làm gốm Bát Tràng. Nhiệt độ cao trong quá trình nung sẽ làm cho đất sét chuyển đổi thành gốm sứ, tạo ra sự cứng cáp và độ bền cho sản phẩm cuối cùng. Đây cũng là bước cuối cùng trong quy trình làm gốm Bát Tràng.

3. Sự phát triển và tầm quan trọng của gốm Bát Tràng

Quy trình làm gốm Bát Tràng đã có những thành tựu đáng kể và đóng góp quan trọng vào nghệ thuật gốm Việt Nam. Nó không chỉ thể hiện sự tài năng và khéo léo của những nghệ nhân Bát Tràng mà còn truyền thống và sự độc đáo của nghệ thuật gốm truyền thống Việt Nam. Nhờ trải qua quy trình làm gốm Bát Tràng tỉ mỉ và độc đáo, gốm Bát Tràng đã đạt được nhiều giải thưởng và được công nhận trong và ngoài nước, góp phần nâng cao vị thế và danh tiếng của ngành gốm Việt Nam.

Gốm Bát Tràng đã trở thành một trong những loại hình nghệ thuật gốm phổ biến và được ưa chuộng trên thị trường nội địa và quốc tế. Nhờ vào chất lượng sản phẩm và sự đa dạng về mẫu mã, quy trình làm gốm Bát Tràng đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người tiêu dùng, cả trong và ngoài nước. Sự phổ biến này đã tạo ra một nguồn thu nhập ổn định cho các nghệ nhân và xưởng gốm Bát Tràng, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của ngành gốm tại địa phương.

Ngoài ra, nếu bạn đang tìm kiếm một sản phẩm gốm sứ độc đáo, mang hơi thở của nghệ thuật truyền thống Việt Nam? Hãy đến với Vinaly – nơi có đủ các mẫu ly gốm sứ thì có thể tham khảo thông tin bên dưới nhé!

Với đội ngũ nghệ nhân tài năng và kỹ thuật chế tác tinh xảo, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn những sản phẩm chất lượng cao và sự đa dạng về mẫu mã. VớiCông Xưởng Quà Tặng Doanh Nghiệp Vinaly, bạn sẽ khám phá một thế giới đa dạng về mẫu mã và họa tiết gốm sứ. Từ những bộ ấm chén truyền thống đến các sản phẩm trang trí sành điệu, chúng tôi đảm bảo sự độc đáo và tinh tế trong từng chi tiết.